Çok sıcak ve nemli bir ortamda uzun süre kalmak ve bu ortamlarda yoğun efor sarf etmek güneş çarpmalarına (sıcak çarpması ) sebep olur.
Güneş çarpmasının ortaya çıkmasında güneşte kalınan süre, hissedilen ısı, sarf edilen efor ve kişinin yaşının etkisi vardır. Bunlar birbirlerini tamamlayan unsurlardır. Sıcak-nemli hava, sıcak-kuru havadan daha rahatsız edicidir. Havadaki yüksek nem, terin buharlaşmasını yavaşlatır ve vücudun doğal bir soğutma mekanizması engellenmiş olur. Vücut ısısı iki mekanizma ile düşürülür. Yüksek ısı ortamında damarların genişlemesi ve terleme ile soğutma sağlanır. Bir litre terleme ile 600 kalorilik ısı kaybedilir. Önemli olan termometredeki okunan ısı değildir. Nem ve durgun hava, ısının beden üzerindeki etkisini artırır. Isı ve nem bileşimi ölüme sebep olabilir. Örneğin 33 derece ısıda, bağıl nem %90-95 ise güneş çarpması ve termal şok an meselesi iken, 50 derece ısıda bağıl nem % 10-15 seviyelerinde ise güneş çarpması, ısı krampları ve ısı bitkinliği olabilmektedir. Hissedilen sıcaklık, bağıl neme bağlıdır. Aktüel hava sıcaklığına nispi nem faktörü eklenince, gerçekte sıcaklığın nasıl hissedildiği elde edilir. Hava raporlarını izlerken, mutlaka hissedilen sıcaklığa dikkat ederek tedbir almak gerekir. Sıcak hastalıkları, hava sıcaklığı 32 derecenin, nem oranı da % 60 'ın üzerindeyse ortaya çıkar. Hissedilen sıcaklık 32-40 derece ise sıcak bitkinliği ve krampları görülür. 40 derece ve üzerinde ise güneş çarpmaları oluşur. Araştırmalar tüm koşulların aynı olması durumunda ısı kaynaklı rahatsızlıkların şiddetinin yaş ile artma eğiliminde olduğunu göstermiştir. Güneşin en dik olduğu saatlerde (10:00 – 15:00 saatleri arası) güneşlenilmesi, dışarıda uzun süre kalınması tehlikelidir. |
FOTOĞRAFLAR
VİDEOLAR
© 2024
